Leptospirosis (Tagalog)

LEPTOSPIROSIS

Deskripsyon ng sakit

• Isang biglaan at malubhang impeksyon na karaniwan ay naapektuhan ang atay sanhi ng isang parasito-ang LEPTOSPIRA.
• Ang tao ay nagkakasakit kapag ito ay nakakain o nakainom ng pagkain na mayroong ihi ng hayop ng may leptospira.
• Pumapasok ito sa balat ng tao lalo na kapag ang isang tao ay may sugat.
• Ayon sa DOH, 300 katao ang namamatay dito kada taon.
• Sa Pilipinas, ang karaniwang hayop na nagdadala ng parasitong ito ay ang daga.
•  Komon sa panahon ng tag-ulan kung saan pwedeng kontaminado ng parasitong leptospira ang tubig baha.

                                     

                                                             LEPTOSPIRA

Ang Leptospirosis ay kilala rin sa tawag na:

• Weil's syndrome
• canicola fever
• canefield fever
• nanukayami fever
• 7-day fever
• Rat Catcher's Yellow
• Fort Bragg fever
• black jaundice
• Pretibial fever

Mga Palatandaan o Sintomas

                                                                                     

• Biglaang pagtaas ng lagnat (39-40 C) na may kasamang panginginig.
• Pananakit lalo ng kalamnan lalo na sa binti.
• Matinding sakit ng ulo
• Pamumula ng mga mata

• paglaki ng atay at pananakit ng tiyan
• pagsusuka
• paninilaw (jaundice) sa ikalimang araw
• paglaki ng pali (spleen)
• Maliit na mapulang paltos sa balat (blistering)
• paninigas ng leeg
• Mapula at kaunti ang ihi

Anu-ano ang mga yugto ng leptospirosis?

Unang yugto:

• pagkakaroon ng lagnat
• pananakit ng ulo at kalamnan
• pagsusuka
• pagtatae

Ikalawang yugto:

• meningitis (pamamaga ng ugat sa paligit ng utak at spinal cord)
• komplikasyon sa bato (kidney) at atay

Sinu-sino ang maaring magkaroon ng leptospirosis?

• Kahit sino, bata man o matanda, lalaki man o babae.

Ilang araw ang maaaring itagal ng leptospirosis?

• Tatagal ito ng ilang araw hanggang tatlong linggo o mas higit pa.
• Maaaring magtagal ng ilang buwan kung hindi agad ipapagamot ang taong maysakit.

Dyagnosis/Pagkilala sa Leptospirosis

Ang dugo ay sinusuri para pangontra sa bakterya.

Iba pang pagsusuri ang maaaring gawin:

• Kumpletong bilang ng dugo (CBC)
• Creatine kinase
• pasusuri sa enzymes ng atay
• pasusuri sa ihi (urinalysis)

Paano ginagamot ang leptospirosis?

1. Sa pag-inom ng antibiotics tulad ng:

• doxycyline
• streptomycin
• tetracyline
• erythromycin
• penicilin

     

 2. Iniiniksyong (injectable) antibiotics para sa mas malala ang kalagayan

• Mas mabuting kumonsulta sa doktor o health worker bago magsagawa ng pansariling panggagamot.

Ano ang komplikasyon ng leptospirosis?

Kung may paninilaw, 15-100 na kaso ang namamatay dahil sa pagdudugo, o komplikasyon na kasama ang puso, utak at pantog.

Paano maiiwasan at masusugpo ang leptospirosis?

• huwag lumangoy o lumusong sa baha at maruming tubig 
• gumamit ng bota at guwantes kung hindi maiiwasan ang paglusong sa baha o maruming tubig
• sugpuin ang mga daga sa bahay
• hugasan ng tubig at sabon ang parte ng katawan na nailusong sa baha
• maglinis ng bahay at paligid
• alisin ang mga tubig na naipon ng ulan sa bahay o paligid
• itapon ang basura sa tamang lugar
• dalhin agad sa ospital ang taong pinaghihinalaang mayroong leptospirosis

Ano ang mangyayari kapag hindi naagapan ang leptospirosis?

• pagsusuka
• pagtatae
• impeksyon at pagkasira ng bato
• meningitis
• komplikasyon sa atay
• kamatayan

Photos from google